kitaplar listesi, kültigin

Merhaba herkese, iki haftadır bir gelişme olmuyordu projemde. Ama şimdi bayağı bir ilerleme kaydettim. Burada üzerine çalışacağım kitapların bir listesini bulacaksınız. İlk bölümde tamamlanmış bu liste, özellikle yeni yaklaşımlar dediğim son bölümde eksiklikler barındırıyor.
İkinci bölümde ise yaptığım daha çok teorik notlamalar. Ya da aslında çalışmamın giriş bölümü diyebilirim. Şimdi önümde halledemediğim birkaç nokta var. Onları da artık yarın konuşuruz.
Bu okuması aşırı sıkıcı yazılarımı umarım beğenirsiniz.

Kronoloji, Dökümantasyon, Belgeleme
Nijat Özön, Türk Sineması Kronolojisi 1895-1966, Bilgi Yayınevi
Agah Özgüç, Türk Film Yapımcıları Sözlüğü, Film Yapımcıları Derneği (FİYAP) yayını, dünya sinemasının 100. Yılı nedeniyle Kültür Bakanlığı ve Mimeray Ofset’in katkılarıyla basılmıştır.
Kitap Agah Özgüç tarafından yazılmıştır fakat araştırma aşamasına FİYAP yönetim kurulu üyeleri yapımcılar (Kadri Yurdatap, Şerif Gören, Sabahattin Çetin, Yılmaz Atadeniz, Necip Sarıca, Turgay Aksoy) katkı koymuşlardır.
Agah Özgüç’ün Yazdığı Kronolojik Türk Sinema Tarihi 1914-1988, Kültür ve turizm bakanlığı, güzel sanatlar genel müdürlüğü sinema dairesi başkanlığı tarafından yayımlanmış
Agah Özgüç, Türk Filmleri Sözlüğü, Sesam Yayınları,
Agah Özgüç, Türk Film Yönetmenleri Sözlüğü, Agora Yayınları
Burçak Evren, Türk Sineması / Turkish Cinema, 42. Altın Portakal Film Festivali Yayını
Burçak Evren, Türk Sinema Yönetmenleri Sözlüğü, 42. Antalya Altın Portakal Film Festivali Yayını

Endüstri
Nijat Özön, Türk Sineması Tarihi (Dünden Bugüne) 1896-1960, Antalya Kültür Sanat Vakfı Kültür Yayını
Giovanni Scognamillo, Türk Sinema Tarihi, Kabalcı Yayınevi
Ayşe şasa, Yeşilçam günlüğü, küre yayınları

Toplum, estetik
Nijat Özön, türk sineması tarihi
Alim Şerif Onaran, Türk Sineması, Kitle Yayıncılık
1940’lı yılların türk sineması, esin berktaş
Şükran Kuyucak esen, türk sinemasının kilometra taşları
Agah özgüç, türk sinemasının kadınları, agora yayınları



Yeni yaklaşımlar:
Türk film araştırmalarında yeni yönelimler dizisi

Başlangıç yılları
Türkiye sinema tarihi alanında yapılan çalışmaların ilki türkiye büyükelçiliği müsteşarı eugene hinkle tarafından abd dışişleri bakanlığına sunulmak için hazırlanmış bir yazıdır. ‘the motion picture in modern turkey’ adlı 01.08.1933 tarihli rapor türkiye’de o döneme kadarki sinemanın durumunu anlatmıştır. İlk sinema makinesinin türkiye’ye gelişinden, ilk sinema gösterimlerine, ithal edilen filmlerden, yerli yapımlara, yerli yapımların ideolojisinden, sinema salonlarının ticari potansiyeline kadar açıklamaktadır.
Sinema tarihçiliğimizde bu çalışmanın dışında referans verilen iki metin daha bulunmaktadır. Yerli film yapanlar cemiyeti’nin filmlerimiz adlı kitapta rakım çalapalanın yazdığı türkiye’de filmcilik başlıklı makalesi 1948 yılında basılmış olup daha çok yerli yapım şirketlerini anlatmıştır. Nurullah tilgen’in 1956 yılında basılan ve yazı dizisi halinde yayımlanan bugüne kadar filmciliğimiz metni rakım çalapala’nın metnine oranla daha ayrıntılıdır.

Örnek ve yalnız bir çalışma
Nijat özön’ün yazdığı 1895-1966 türk sineması kronolojisi (bilgi yayınevi) kitabı kronoloji ve dökümantasyon açısından türkiye sinema tarihçiliğindeönemli bir noktadadır. İlk baskısı 1968 yılında yayımlanan kitabın kronoloji bölümü (ikinci bölüm) şu alt bölümlere ayrılmaktadır:
Filimler
Eğilimler, özellikler
Oyuncular
Sinema olayları
Yabancı sinemalar
İç ve dış olaylar
Kitapta bunun dışında
Birinci bölüm: türk sinemasına toplu bir bakış
Üçüncü bölüm: yönetmenler (biyografi, filmografi)
Ekler: türkiye ve türkiye sinemasına dair istatistiki bilgiler.
Sinema içi-dışı, türkiye içi-dışı olaylarla karşılaştırmalı giden bir kronoloji çalışması olması nedeniyle anlamlı bir katkı olan özön’ün çalışması birçok eksiklik barındırmaktadır. Eksikliğin temel nedeni nijat özön’ün bu çalışmayı tek başına sırtlanmak zorunda olmasından kaynaklanmaktadır. Özön’ün arşiv taramalarıyla oluşturduğu bu çalışma zaten çok da büyük iddialar taşımamakta.

Özön’ün bu çalışmasının dışında yeni sinema başta olmak üzere birçok dergide türkiye sinema tarihi yıl yıl belgelenmektedir. Bundan sonraki bölümde açıklayacağım, kitap haline getirilmiş çalışmaların büyük bölümü de bu yıllarda oluşturulan listelere dayanmaktadır. Bu yıllar içinde kişisel arşivlerde biriken belgeler özellikle 80 sonrasında kitap haline getirilmiştir.

Gelişme yılları
80’li yılların sonlarına doğru başlayan kitaplaştırma çalışmaları kültür bakanlığı başta olmak üzere birçok kurumun desteğiyle önümüze serilmiştir.
Agah özgüç, giovanni scognamillo, burçak evren gibi arşivci yazarların biriktirdikleri kitaplaşmaya başlamıştır. Bu sölümde inceleyeceğim kitaplar agah özgüç ve burçak evren’in kitaplarıdır.
Bunların dışında yine büyük önem arz eden kitaplar ise şunlar:
Oğuz makal türk sinema tarihi dokuz eylül ünv. Yayınları 1991, sanırım yüksek lisans tezi
Bu bölüme dahil edeceğimiz yeni eserler ise şunlar:
Rekin teksoy’un türk sineması, kabalcı yayınevi
Türk sinema tarihi, fikret hakan
Bunların dışında çalışmalar devam ediyor. Sinematürk adlı internet sitesinin kaynak yaratma çabası önemli bir gelişme. Tam bu ödevi hazırlarken gördüğüm şu haber de geldi: http://www.bakiniz.com/turk-sinema-filmleri-ansiklopedisi-hazir/

Yeni yaklaşımlar: ???